7.7 Dato' Bahaman Pahlawan Pahang

Dato' Bahaman Pahlawan Pahang:

• Beliau dianugerahi gelaran Orang Kaya Dato' Setia Perkasa Pahlawan Semantan. Anugerah itu diberikan kerana kegagahan dan keberanian yang ditunjukkan oleh beliau dalam perang saudara di Pahang dan Perang Klang di Selangor.
• Beliau dilantik sebagai pembesar Temerloh setelah kematian Orang Kaya Indera Segara. Sejak awal lagi Dato' Bahaman tidak mengiktiraf pemerintahan British di Pahang.

FAKTOR PENENTANGAN DATO' BAHAMAN

1. HILANG HAK MENGUTIP CUKAI
   

Dato' Bahaman menentang tindakan British melantik E.A. Wise sebagai Pegawai Majistret dan Pemungut Hasil di daerah Temerloh. Berikutan itu, beliau dilarang mengutip cukai di daerah kekuasaannya. 

     2. PEMBINAAN BALAI POLIS 


Konflik antara Dato' Bahaman dengan British menjadi lebih serius apabila E.A. Wise mendirikan balai polis di Lubuk Tertua tanpa berunding terlebih dahulu Dato' Bahaman menganggap tindakan British itu sebagai menceroboh kawasan serta mengancam kedudukannya.

     3. PERLUCUTAN GELARAN

Keengganan Dato' Bahaman mematuhi arahan menyebabkan Hugh Clifford menganggapnya sebagai penderhaka. British memaksa Sultan Ahmad melucutkan gelaran Dato' Setia Perkasa Pahlawan Semantan. Tindakan British itu telah memalukannya dan beliau bersumpah akan menghalau British keluar dari Pahang.

PADA 16 DISEMBER 1891, British menangkap tiga orang pengikut Dato' Bahaman kerana mengutip hasil hutan tanpa kebenaran. Tindakan British itu menyebabkan Dato' Bahaman dan pengikutnya menyerang Balai Polis Lubuk Terua. Peristiwa ini mencetuskan perang.

PADA 26 DESEMBER 1891, Hugh Clifford mengetuai pasukan yang terdiri daripada 200 anggota tentera untuk menawan semula Lebuk Terua tetapi beliau tewas dalam pertempuran di Kelubi. Clifford berundur dan meminta bantuan dari Singapura.

PADA JANUARI 1892, British memaksa Sultan Wan Ahmad menamatkan kebangkitan rakyat Pahang.  Pasukan Tentera yang dinamakan Gerakan Sultan ditubuhkan. Sultan Wan Ahmad dilantik mengetuai gerakan ini. 'Gerakan Sultan' telah menawan 11 buah kubu  Dato' Bahaman di Bentong.

PADA MAC 1892, Dato' Bahaman menawan semula Lubuk Terua. Perjuangan Dato' Bahaman menjadi lebih hebat kerana mendapat sokongan Tok Gajah dan anaknya, Mat Kilau.

PADA 8 MEI 1892, British sekali lagi menyerang Lubuk Terua. Pejuang Pahang berundur ke Kelantan dan Terengganu. Di terengganu, Ulama Tok Ku Paloh menyemarakkan semangat pejuang Pahang berjihad menentang British.

PADA 14 JUN 1894, Dato' Bahaman dan 100 orang pengikutnya telah menawan Kuala Tembeling dan Jeram Ampai. British bertindak balas menghantar Kolonel Walker untuk menawan semula Jeram Ampai. Dato' Bahaman, Tok Gajah dan Mat Kilau berundur ke Kelantan. Peristiwa itu telah menandakan berakhirnya perang menentang British di Pahang.

KESIMPULAN: Walaupun Perjuangan Dato' Bahaman dan pengikutnya gagal, mereka telah memperlihatkan keberanian menentang British. Semangat patriotisme yang ada pada jiwa mereka telah berjaya menggugat kedudukan British di Pahang. Kebangkitan selama empat tahun (1891-1894) telah menyebabkan British menaggung hutang yang banyak. Sultan Ahmad juga dipaksa membayar 7200 dolar setahun bagi menyelesaikan hutang tersebut.


 

 

7.2 Dol Said Pahlawan Naning

Naning

Kawasan : terletak antara Rembau dengan Melaka
Penghulu : Dato' Naning Abdul Said ( Dol Said )
Pusat pentadbiran : Taboh
Hasil Keluaran : padi , buah-buahan , sirih dan bijih timah

Pada tahun 1831 , Dol Said telah bangkit menentang British . Tahukah anda mengapa Dol Said menentang 

British?

FAKTOR PENENTANGAN DOL SAID DI NANING

Mempertahankan kemerdekaan Naning

Pada tahun 1824 , British dan Belanda telah menandatangani perjanjian Inggeris-Belanda . Menurut perjanjian ini , Melaka di serahkan kepada British . British mendakwa Naning merupakan sebahagian daripada Melaka dan ini menyebabkan British mengarahkan Naning mematuhi peraturan yang ditetapkan di Melaka . Dakwaan ini tidak dapat diterima Dol Said dan rakyat Naning .

Menentang bayaran cukai

Melalui undang-undang 1830 , British memaksa Naning membayar cukai 1/10 daripada hasil pertanian setelah British mendapati hasil daerah Naning berjumlah 4500 dolar sebulan .

Menentang perlaksanaan Undang-undang British

British juga memperkenalkan peraturan penghulu yang menggugat kuasa Dol Said . Peraturan ini melarang penghulu ( Dol Said ) untuk membicarakan kes jenayah . Pada tahun 1828 , Dol Said diberi amaran oleh British kerana menyelesaikan kes jenayah di Naning . Beliau juga diugut akan dilucutkan jawatan jika tidak mematuhi arahan British .

PERISTIWA PERANG 1831

British mengishtiharkan Dol Said sebagai penderhaka . British menghantar 150 orang sepoi yang diketuai oleh Kapten Wyllie untuk menyerangnya tetapi angkatan British berjaya ditewaskan .

Faktor kemenangan Dol Said :

• Penggunaan taktik gerila
• Bantuan daripada Seri Menanti , Sungai Ujong , Johol dan Muar 
• Pertolongan daripada pasukan bantuan yang diketuai oleh menantu Yamtuan Raja Muda Ali dari Rembau iaitu Syed Sha'aban.

British sedar bahawa Naning tidak mudah dikalahkan . Oleh itu , British 'berunding' dengan Yamtuan Raja Muda Ali dan beliau bersetuju membantu British dengan menghantar 600 orang hulubalang untuk menyerang Naning .

PERISTIWA PERANG 1832

Kolonel Herbert mengetuai pasukan tentera menyerang Naning . Pakatan British dengan Rembau telah berjaya mengalahkan Naning . 

Dol Said berundur ke Seri Menanti dan akhirnya menyerah diri kepada British.

Kesan perang :

• Taboh telah ditawan
• Rumah penduduk Naning telah dibakar
• Dol Said diberi pencen dan rumah di Melaka
• Daerah Naning dan Melaka disatukan 
• British mengalami kerugian sebanyak 100 000 paun sterling walaupun berjaya mengalahkan Naning.

7.1 Perjuangan Mengembalikan Kedaulatan Kedah

Tentu anda masih ingat tentang pendudukan siam di kedah pada tahun 1821 . Penjajahan Siam ditentang hebat oleh rakyat Kedah .

Perang pembebasan dipimpin beberapa tokoh , antaranya :

• Tunku Abdullah
• Tunku Kudin ( Syed Zainal Abidin )
• Tunku Long
• Tunku Muhammad Saad

Perjuangan mereka telah disokong oleh pemimpin rakyat seperti Tok Mo Ris serta pemimpin agama seperti Syeikh Abdul Kadir .

Perjuangan orang Melayu Kedah menentang Siam telah dikhianati oleh British kerana British telah bersubahat dengan Siam untuk melumpuhkan perjuangan rakyat Kedah .

KRONOLOGI PERISTIWA 

1821 - Seramai 7000 orang tentera Siam mengepung Kuala Kedah . Mereka memusnahkan rumah ,  

           merampas barang , menenggelamkan perahu dan menangkap tawanan untuk dibawa balik ke Siam  

           sebagai hamba.

1823 - Tunku Abdullah memimpin 3000 orang tentera untuk membebaskan Kedah daripada Siam melalui    

            Seberang Perai . Walaubagaimanapun , serangan itu gagal kerana British membantu Siam .

1831 - Tunku Kudin berjaya menawan semula Kuala Kedah dari Melaka . Walaubagaimanapun , British

            telah menghantar 5 kapal perang untuk mengepung perairan Kedah di mana ia telah menyebabkan   

            Kedah terputus bekalan makanan dan bantuan tentera luar . Tunku Kudin telah terkorban.

1836 - Sultan Ahmad Tajuddin merancang menyerang Siam melalui Bruas , Perak tetapi British telah  

            berjaya mengesan gerakan ini dan Sultan Ahmad Tajuddin ditangkap.

 1838 - Kebangkitan menentang Siam di Kedah telah dipimpin oleh Tunku Muhammad Saad . Tentera 

            Kedah berjaya menawan semula selatan Kedah , Kota Kuala Kedah dan mara ke Songkla namun 

            sekali lagi dengan bantuan British , Siam berjaya menguasai Kedah semula.

Semangat juang rakyat Kedah telah menyebabkan Siam berdamai dengan Kedah . Sultan Kedah telah menghantar putera baginda , Tunku Daei ke Bangkok untuk berunding .

1842 - Siam mengembalikan takhta Kedah kepada Sultan Ahmad Tajuddin namun wilayah Perlis , Setul dan Kubang Pasu diasingkan dari Kedah.